Veel onlineberichten over activiteiten van departementen verschijnen op de Facebookpagina van het landelijk Nut. Ook zonder Facebookaccount kunt u deze berichten lezen.
Twisk
Op de Facebookpagina van ’t Nut Twisk was eind 2021 te lezen dat Twisk leden blij heeft gemaakt met een kerstattentie aan de deur tijdens de winterlockdown.
Eerder in het seizoen (16 oktober 2021) kwam Ab Osterhaus langs voor een lezing. Hoewel de zaterdag geen dag bij uitstek is om een lezing te bezoeken, was de foyer van het Dorpshuis goed gevuld. Viroloog Ab Osterhaus gaf een duidelijke en begrijpelijke uitleg over virussen: het ontstaan, de wijze waarop virussen zich verplaatsen en waarom deze zo snel de wereld overgaan. Ab Osterhaus is van huis uit een dierenarts die zich vanuit deze professie is gaan specialiseren in virussen. Veel virussen ontstaan namelijk in de dierenwereld.
Op 30 januari jl. was er een muzikale activiteit georganiseers door departement Twisk. Leden en niet leden van het Nut waren welkom bij Marjolein Meiers en band. Deze muzikaal/theatrale band is recht voor zijn raap en hilarisch herkenbaar; muziek met verhalen van Iers, Americana, Cayun, old time en ook Nederlandstalig.
Archief departement Borne veiliggesteld
Recent heeft het Gemeentearchief Borne (Twente) een interessante aanwinst mogen toevoegen aan haar collecties, namelijk het - ternauwernood - bewaard gebleven archief van het departement Borne van de Maatschappij tot nut van 't Algemeen.
De archivalia beslaan de periode 1881-1972. De schenkster heeft de collectie enige tijd in huis gehad. Zij had de archivalia op haar beurt gekregen van een voormalige leerkracht van de Jan Ligthartschool. Deze had gezien dat de archivalia op de nominatie stonden om te worden vernietigd. Tot die tijd waren de stukken opgeborgen in een kast in genoemde school. De archivalia waren bij aankomst in het Gemeentearchief Borne opgeborgen in drie grote dozen.
Volgens het bewaard gebleven huishoudelijk reglement en een bericht in de Twentsche courant is het departement Borne van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen in december 1881 opgericht met 26 leden. De bestuursleden van het eerste uur waren de heren Sijpkema, Van Dijck, Abr. Hulshoff, B. Spanjaard en Rierink jr. Voordien maakte Borne deel uit van het gecombineerde departement Hengelo-Borne.
Op 12 oktober 1914 werd de, mede op initiatief van het departement opgerichte, ambachtsavondschool geopend met 40 leerlingen. In de algemene ledenvergadering van 19 april 1915 werd besloten tot de oprichting van een Nutsspaarbank. Uit het archief blijkt dat het departement in 1916 koninklijke goedkeuring op de statuten heeft gekregen. Op 14 mei 1917 werd de stichting Nutsspaarbank geregistreerd. Met ingang van 1 januari 1918 ging de bank van start.
De Nutsbewaarschool werd op 18 januari 1926 officieel geopend door dhr. P. van Vledder sr., de voorzitter van de bewaarschoolcommissie. De school was ingericht naar de kleuterschool op Philipsdorp in Eindhoven. Tot 1945 was de school ondergebracht in een deel van de oude fabriek van Spanjaard aan de Deldensestraat, over het spoor. Het gebouw werd op de dag van de bevrijding in 1945 geheel door de Duitsers vernield.
Het archief van het nutsdepartement heeft wel hiaten. Van het oudste deel (1881-1914) is slechts het eerste (huishoudelijk) reglement bewaard gebleven. Een groot deel van de collectie betreft de organisatie van de zgn. 'Nutsavonden'. Tijdens deze avonden werden de leden getrakteerd op allerhande voorstellingen en lezingen, zoals een show van het toneel- en cabaretensemble van Reinoud van der Hilst jr. uit Amsterdam op 17 oktober 1927 (zie afbeelding).
De verschillende taken van het departement zijn goed te onderscheiden: de Nutsbibliotheek, de Nutsspaarbank en de Nutsbewaarschool. Vandaar ook dat de inventaris dienovereenkomstig is opgebouwd. De 0,6 strekkende meter archivalia zijn inmiddels geïnventariseerd. De inventaris is online te vinden. Lees meer
Departementen Vredwold- Leek en Sluis-Aardenburg verbonden
Tijdens de geslaagde bestuurdersbijeenkomst van het in de Blokhuispoort in Leeuwarden (oktober 2021) spraken de bestuurders van Vredewold-Leek en Sluis-Aardenburg elkaar. Het gesprek kwam op Van Dale, de bekende woordenboekenman uit Sluis. Tijdens het gesprek bleek dat de samensteller van het Groninger woordenboek, Kornelis ter Laan, net als van Dale onderwijzer is geweest in Sluis. J.H. van Dale stierf in 1872 en Kornelis ter Laan werd geboren in 1871. Kornelis ter Laan heeft wel op dezelfde school les gegeven hebben als van Dale. De twee bestuurders concludeerden dat zij elkaar niet gekend hebben.
Enige tijd geleden verscheen er van de hand van de kleindochter van Ter Laan, Stip ter Laan, een leuk artikel in het Groninger tijdschrift "Toal en Taiken" waarvan de Nutsbestuurder uit Vredewold-Leek, Jur Engels, redacteur is. Burgemeester Hennequin van Aardenburg komt nog in het artikel voor. Hij was ooit voorzitter van Nutsdepartement Sluis-Aardenburg. Met hem kreeg Ter Laan onenigheid, waardoor hij Sluis verliet. Mogelijk had het conflict te maken met hun beider politieke idealen; Hennequin was liberaal en Ter Laan socialist. Beiden zijn lid van de Tweede Kamer geweest. Ter Laan werd de eerste socialistische burgemeester in Nederland (Zaandam).
Wilt u een kopie van het artikel uit "Taol en Taiken" over K. ter Laan dan kunt u dit aanvragen via secretariaat@nutalgemeen.nl
Erepenning
Op 22 oktober 2021 werd in Vlagtwedde werd een erepenning uitgereikt aan Diny Nieman – Loning bij haar terugtreden uit het bestuur. Zij is 28 jaar actief geweest voor het Nutdepartement. Lees meer.
